Ministerstwo Finansów opublikowało 19 czerwca 2019 r. projekt objaśnień w sprawie nowych przepisów o podatku u źródła (WHT). Przeczytaj o 5 najważniejszych kwestiach poruszanych przez MF!
Uwaga: tekst został zaktualizowany 7 czerwca 2020 r.
Projekt objaśnień Ministerstwa Finansów w sprawie WHT dostępny jest pod linkiem. Uwagi do projektu można było zgłaszać do 30 czerwca 2019 r. Miło, że Ministerstwo opublikowało cokolwiek i że mieliśmy (aż) 11 dni na zapoznanie się z wytycznymi przed wejściem w życie przepisów. Pamiętajmy, że to jedynie projekt objaśnień! Nie ma jeszcze ostatecznych objaśnień.
O tym, czym są objaśnienia podatkowe i w jakim zakresie można na nich polegać, możesz przeczytać w artykule: Objaśnienia podatkowe Ministra Finansów.
Warto zauważyć, że nowe przepisy miały obowiązywać od 1 stycznia 2019 r. jednak, zmiany odraczano kilkukrotnie.
Większość zmian w podatku u źródła zacznie obowiązywać dopiero od 1 lipca 2020 r. Ale trwają prace nad dalszym zawieszeniem tych zmian do końca 2020 r.
? O samych zmianach pisałam w artykule PODATEK U ŹRÓDŁA W 2019 R. – UWAGA NA ZMIANY! A o tym, w jakim zakresie przepisy zostały wstrzymane można przeczytać w artykule: Podatek u źródła – nowe przepisy czasowo wstrzymane
Objaśnienia w sprawie WHT – co objaśnia Ministerstwo Finansów?
W projekcie objaśnień skupiono się na wyjaśnieniu pojęcia najbardziej istotnych kwestii takich jak beneficial owner czy też pojęcia należytej staranności. W projekcie, Ministerstwom Finansów bardzo szeroko odwołuje się do prawa międzynarodowego, w tym Komentarza do Modelu Konwencji OECD oraz do wyroków TSUE. Fakt odwołania się do komentarza OECD praktyków cieszy bardzo – może nareszcie organy podatkowe w postępowaniach przestaną negować istnienie tych wytycznych!
Niestety w mojej ocenie objaśnienia, z uwagi na ich znaczne oparcie na międzynarodowym prawie podatkowym, są nie do przejścia dla zwykłego przedsiębiorcy, który chciałby wiedzieć, czy i na jakich zasadach ma pobrać podatek u źródła.
Poniżej przedstawiam najważniejsze kwestie poruszone przez Ministerstwo.
#1 Objaśnienia podatkowe w sprawie podatku u źródła – beneficial owner / rzeczywisty odbiorca należności
Każdy podmiot wypłacający należności podlegające podatkowi u źródła (niezależnie od tego czy przekroczony został próg 2.000.000 zł czy też nie, musi weryfikować czy podmiot, który należności otrzymuje jest ich „rzeczywistym odbiorcą”. W dużym uproszczeniu, taki rzeczywisty odbiorca, to podmiot, któremu dane płatności są należne, a nie taki, który jedynie jest pośrednikiem.
Płatności dokonane do tzw. spółek „wydmuszek” – czyli spółek, które nie prowadzą w ogóle działalności i nie mają odpowiedniego zaplecza nie są płatnościami do beneficial ownera.
Dlatego też w ocenie Ministerstwa, płatności na rzecz:
- spółek holdingowych – z reguły nie będą płatnościami na rzecz beneficial ownera,
- Centrum Usług Wspólnych (Shared Service Centre) – będą płatnością na rzecz beneficial ownera
- Instytucji Zarządzania prawami autorskimi (a la ZAIKS, KOPIPOL, PASF) są płatnościami na rzecz beneficial ownera.
#2 Objaśnienia podatkowe w sprawie podatku u źródła – należyta staranność
W pierwszej kolejności należy odpowiedzieć na pytanie czym jest ta należyta staranność w przypadku WHT? W dużym uproszczeniu, przez należytą staranność w WHT będziemy rozumieć działania, które pozwalają nam potwierdzić czy i na jakich zasadach możemy pobrać niższy podatek niż ten wynikający ze stawki podstawowej (czyli np. 5% zamiast 20% lub 19%).
W projekcie objaśnień, Ministerstwo Finansów kilkukrotnie wskazuje (w ślad za przepisami), że należyta staranność ma zależeć od charakteru i skali działalności danego podatnika. Inne obowiązki będą więc ciążyć na przedsiębiorcy, który generuje obroty na poziomie 50 tys zł rocznie, a inne na tym, którego obroty przekraczają 500.000 lub 5.000.000 zł.
Z objaśnień Ministerstwa Finansów wynika, że im większy podmiot i im większa wartość transakcji, tym więcej obowiązków. Tradycyjnie już, także płatności na rzecz podmiotów powiązanych są na „cenzurowanym”.
Ministerstwo Finansów stopniuje skalę należytej staranności – możemy ją podzielić na trzy stopnie:
Stopień 1 – małe podmioty, małe płatności
W tym wypadku, wydaje się, że do zachowania należytej staranności powinno wystarczyć zgromadzenie certyfikatu rezydencji i oświadczeń wymaganych przez przepisy. I oczywiście, konieczne jest zachowanie „czujności”. Musimy sprawdzać, czy przy „okazji” nie dowiemy się czegoś o naszym kontrahencie, co nie pozwoli zastosować obniżonych stawek.
Stopień 2 – średnie lub duże płatności albo złożenie oświadczenia o weryfikacji prawa do zastosowania niższe stawki
Oprócz kroków ze stopnia 2, konieczne jest weryfikowanie rzeczywistego miejsca prowadzenia działalności, statusu podmiotu, który uzyskuje płatności, etc.
Ministerstwo zaleca de facto wysłanie kontrahentowi „ankiety” z pytaniami o prowadzoną działalność i uzyskanie opinii zewnętrznego audytora, co do statusu kontrahenta.
Stopień 3 – podmioty powiązane
Weryfikujemy wszystko i zawsze. Weryfikujemy sprawozdania finansowe, dokumentację cen transferowych (local file, master file, CbC, etc.).
Pamiętajmy, że takie „stopnioowanie” należytej staranności, zwłaszcza w stosunku do podmiotów powiązanych nie znajduje oparcia w przepisach!
#3 Objaśnienia podatkowe w sprawie WHT – zwrot podatku u źródła
Zwrot podatku WHT a brak w umowie klauzuli ubrattawiającej
Ministerstwo Finansów w objaśnieniach potwierdziło, ze o zwrot WHT można ubiegać się także wtedy, kiedy w umowie nie ma klauzuli ubrattawiającej (gross-up clause) ale to my zapłaciliśmy podatek bo niestety wymusił to nasz kontrahent.
Ministerstwo podkreśla, że w takiej sytuacji powinniśmy opisać przyczynę zapłaty podatku z naszych środków. Powinniśmy także dołączyć potwierdzenie, że zapłaciliśmy podatek z własnych środków.
Zwrot podatku WHT pobranego od kwoty nieprzekraczającej 2 milionów złotych
W praktyce mogą zdarzyć się nam takie sytuacje, że już jedna wypłata do kontrahenta przekracza 2.000.000 zł. W takim wypadku zwrot podatku nastąpi dwutorowo – na drodze dwóch odrębnych postępowań:
- O stwierdzenie i zwrot nadpłaty – w zakresie podatku, który został pobrany od kwoty do 2.000.000 zł, i
- O zwrot WHT w specjalnych trybie ustawy o CIT/PIT – w zakresie podatku, który został pobrany od kwoty powyżej 2.000.000 zł
Przecież nikt nie obiecywał, że będzie prosto!
#4 Objaśnienia podatkowe w sprawie WHT – jak liczyć próg 2.000.000 zł?
Ministerstwo wskazuje, że do kalkulacji progu 2.000.000 zł:
– nie są wliczane wypłaty objęte opinią o stosowaniu zwolnienia
– uwzględniamy wszystkie wypłaty w ramach danego roku podatkowego – a nie kalendarzowego.
#5 Objaśnienia podatkowe w sprawie WHT – podatek u źródła może być kosztem podatkowym!
Ministerstwo Finansów w projekcie objaśnień potwierdziło, że jeżeli podatek u źródła został zapłacony w związku z postanowieniami umownymi – tzw. klauzulą ubrattawiającą, wtedy można tak zapłacony podatek zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Jeżeli natomiast w umowie brak jest tzw. gross-up clause, nie ma możliwości zaliczenia WHT do kosztów uzyskania przychodów. Naszym zdaniem nie ma podstaw do takiego różnicowania tych dwóch sytuacji.
O tym, czy podatek może być kosztem uzyskania przychodu pomimo ww. stanowiska w objaśnieniach, piszę w szczegółach w artykule pt. Czy podatek u źródła może być kosztem uzyskania przychodu?
****
UWAGA: To co, opisuję to projekt objaśnień – nie wiadomo kiedy pojawią się ostateczne objaśnienia. Zastosowanie się do projektu objaśnień, nie chroni tak, jak zastosowanie się do objaśnień! Na dzień aktualizacji tego artykułu – tj. 7.06.2020 r. dalej nie ma ostatecznej wersji objaśnień.
***
Uff!
Jeżeli po lekturze objaśnień masz wątpliwości czy stosowana przez Ciebie procedura weryfikacji kontrahentów jest prawidłowa napisz do mnie maila (marcelina@msztax.pl).
