Praca z Polski na rzecz zagranicznego pracodawcy – jak opodatkować i oskładkować dochody z zagranicy?

Jeżeli wykonujesz pracę z Polski dla pracodawcy, który ma siedzibę w Polsce, oczywiste jest, że od pobranego wynagrodzenia za pracę powinny być opłacone składki ZUS i odprowadzone zaliczki na podatek dochodowy do polskich organów. Jak wygląda jednak sytuacja, jeżeli pracujesz w Polsce na rzecz zagranicznego pracodawcy? Co z opodatkowaniem i oskładkowaniem dochodów otrzymanych z zagranicy? W którym państwie powinieneś zapłacić podatek i składki od umowy o pracę dla zagranicznego pracodawcy?

Obecna sytuacja na rynku związana z pandemią SARS – COVID-19 wymusiła transformację dotąd przyjętego modelu pracy zdalnej. Ograniczenia w przemieszczaniu się spowodowały, że wielu pracowników zdecydowało się na zatrudnienie dla zagranicznych spółek, nie ruszając się przy tym z Polski. Część z pracowników, wykonuje swoje obowiązki za granicą, w siedzibie swojego zagranicznego pracodawcy jedynie sporadycznie albo w określonym przez obie strony wymiarze. Jeżeli ta sytuacja dotyczy również Ciebie, to na pewno zadajesz sobie pytanie, jak rozliczyć pracę dla zagranicznego pracodawcy.

Opodatkowanie dochodów z pracy u zagranicznego pracodawcy – podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT)

Najpierw muszę wytłumaczyć Ci, czym jest rezydencja podatkowa. Rezydencja podatkowa to w dużym uproszczeniu miejsce zamieszkania dla celów podatkowych – takie podatkowe obywatelstwo.

Osoby, które mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w Polsce (tzw. rezydenci), mają nieograniczony obowiązek podatkowy. Polega on na tym, że opodatkowują w Polsce wszystkie swoje dochody, które osiągnęli zarówno w Polsce, jak i za granicą.

Osoby, które mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w Polsce (tzw. rezydenci), mają nieograniczony obowiązek podatkowy. Polega on na tym, że opodatkowują w Polsce wszystkie swoje dochody, które osiągnęli zarówno w Polsce, jak i za granicą.

• posiada na terytorium Polski centrum interesów osobistych lub gospodarczych (tzw. ośrodek interesów życiowych) lub
• czas jej pobytu na terytorium Polski przekracza 183 dni w ciągu roku kalendarzowego. 

Wystarczy, że spełniasz jeden z powyższych warunków, a będziesz zgodnie z polskimi przepisami podatkowymi traktowany jak polski rezydent podatkowy.

Organy skarbowe, oceniając, czy dana osoba posiada na terytorium Polski centrum interesów osobistych i gospodarczych, bierze m.in. pod uwagę:

• miejsce zamieszkania najbliższej i dalszej rodziny,
• więzi towarzyskie,
• przynależność do różnych organizacji, partii politycznej, stowarzyszeń i klubów,
• aktywność społeczną, polityczną,
• źródło dochodów,
• posiadane inwestycje,
• konta bankowe,
• nieruchomości,
• zaciągnięte zobowiązania (kredyty).

Uwaga! Powyższe zasady stosuje się z uwzględnieniem zawartych przez Polskę umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, dlatego ocena, czy będziesz podlegał w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, powinna być dokonana w każdym przypadku indywidualnie.

Polska zawarła ponad 80 umów o unikaniu podwójnego opodatkowania – ich pełną listę znajdziesz na tej stronie internetowej (link przenosi na stronę Ministerstwa Finansów).

Opodatkowanie dochodów z pracy u zagranicznego pracodawcy – ważne gdzie wykonujesz swoją pracę!

W przypadku umowy o pracę, umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania wskazują na kilka głównych zasad opodatkowania. Najważniejsza z zasad zakłada, że uposażenia, płace i podobne wynagrodzenia, które uzyskuje rezydent danego państwa, podlegają opodatkowaniu w państwie jego zamieszkania, chyba że praca wykonywana jest w drugim państwie.

Co to oznacza w praktyce? Najważniejsze jest to gdzie wykonujesz swoją pracę.

Jeżeli jesteś polskim rezydentem podatkowym (tu mieszkasz i masz rodzinę) i jednocześnie pracujesz w Polsce, podatek od Twojego wynagrodzenia zapłacisz w Polsce według polskich zasad.

Jeżeli natomiast jesteś polskim rezydentem podatkowym, ale codziennie przekraczasz granicę i pracujesz za granicą, wtedy Twoje wynagrodzenie jest opodatkowane za granicą.

PRZYKŁAD

Zawarłeś umowę o pracę z zagranicznym pracodawcą z siedzibą w Niemczech i wykonujesz pracę na jego rzecz z Polski. Masz miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w Polsce. W którym państwie powinieneś opodatkować swoje dochody?

Na podstawie przepisów Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, którą Polska zawarła z Niemcami, uposażenia, płace i podobne wynagrodzenia, które uzyskuje rezydent danego państwa, podlegają opodatkowaniu w państwie jego zamieszkania, chyba że praca wykonywana jest w drugim państwie.

Jeżeli praca jest tak wykonywana, to otrzymywane za nią wynagrodzenie może być (w praktyce będzie) opodatkowane w tym drugim państwie. Biorąc więc pod uwagę Umowę o unikaniu, wynagrodzenie za pracę powinno być opodatkowane w państwie, w którym praca jest rzeczywiście wykonywana.

Jeżeli świadczysz pracę przede wszystkim lub wyłącznie w Polsce, to otrzymane od niemieckiego pracodawcy wynagrodzenie za pracę będzie opodatkowane wyłącznie w Polsce. Gdybyś pracował zarówno w Polsce, jak i w Niemczech, wówczas wynagrodzenie za pracę byłoby opodatkowane proporcjonalnie do czasu pracy w danym kraju.

Z kolei jeżeli jeździłbyś do Niemiec jedynie okazjonalnie i wykonywał tam pracę w ramach kilkudniowych podróży służbowych, wówczas całe otrzymywane wynagrodzenie za pracę byłoby opodatkowane w Polsce.

Jeżeli jednak jesteś nierezydentem (tzn. nie masz miejsca zamieszkania dla celów podatkowych w Polsce), podlegasz w Polsce jedynie ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Co to oznacza? Powinieneś rozliczyć się w Polsce jedynie z takich dochodów, które uzyskałeś na terytorium Polski. Oczywiście umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania zawarta z krajem Twojej rezydencji, będzie w szczegółach rozwiązywać tę kwestię.

Ważne!
Jeżeli wykonujesz pracę z Polski na rzecz zagranicznego pracodawcy, powinieneś samodzielnie rozliczyć się z urzędem podatkowym, tzn. musisz sam co miesiąc obliczać należny podatek i wpłacać go do Urzędu Skarbowego w formie zaliczki.

Oskładkowanie dochodów z pracy u zagranicznego pracodawcy – składki na ubezpieczenie społeczne

Zgodnie z przepisami unijnymi składki na ubezpieczenie społeczne należne są w tym kraju, w którym jest wykonywana praca. Składki płaci się jedynie w jednym kraju unijnym.

PRZYKŁAD

Jeżeli część swoich obowiązków służbowych wykonujesz nie tylko w Polsce, ale np. raz w miesiącu musisz stawiać się w siedzibie w Niemczech, to konieczne jest wówczas zweryfikowanie czasu pracy spędzonego w Niemczech.

Jeżeli wykonujesz pracę wyłącznie w Polsce lub ponad 25% swojego czasu pracy wykonujesz w Polsce, to będziesz podlegać ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym wyłącznie w Polsce. Jeżeli Twoja praca przyjmie model mieszany i powyższy wskaźnik ulegnie zmniejszeniu, ponieważ zaczniesz pracować wyłącznie w Niemczech, będziesz podlegał ubezpieczeniom społecznym wyłącznie w Niemczech.

Twój zagraniczny pracodawca, co do zasady zobowiązany jest do zapłaty składek na ubezpieczenie społeczne w Polsce. Będzie on również zobowiązany do zarejestrowania się w Polsce jako płatnik składek.

Oskładkowanie dochodów z pracy u zagranicznego pracodawcy – umowa o przejęciu obowiązków w zakresie rozliczania składek

Zagraniczny pracodawca może jednak zawrzeć z Tobą umowę o przejęcie przez Ciebie obowiązków w zakresie rozliczania składek. Taką umowę powinieneś zawrzeć najpóźniej w dniu zawarcia umowy o pracę.

W praktyce, w przypadku zawarcia takiej umowy, pracodawca będzie przesyłał Ci wynagrodzenie powiększone o część składek, którą musi on zapłacić ze swoich własnych środków. Ty zaś będziesz zobowiązany do zapłaty kwoty składek do ZUS.

Zawarcie umowy o przejęcie obowiązków w zakresie składek nie ma wpływu na podmiot, który ponosi ekonomiczny ciężar składek, tj. na pracodawcę, który w dalszym ciągu ma obowiązek pokrywać tzw. składki pracodawcy. Praktyka rynkowa wypracowała model, zgodnie z którym w przypadku zawarcia takiej umowy, to pracodawca powinien pokrywać koszty księgowości z tym związane.

Jeżeli pracodawca nie zawrze z Tobą umowy w zakresie przejęcia obowiązku odprowadzania składek, wówczas powinien:

• wystąpić z wnioskiem o nadanie numeru NIP w Polsce;
• zarejestrować się jako płatnik w ZUS;
• dokonać zgłoszenia Ciebie jako pracownika i odprowadzać składki.

To, w jaki sposób musisz się zgłosić do ubezpieczenia, opisuje krok po kroku ZUS na swojej stronie internetowej (link przenosi do strony ZUS).

Oskładkowanie dochodów z pracy u zagranicznego pracodawcy – pracodawca spoza Unii Europejskiej

Nieco inaczej wygląda sytuacja, kiedy zawarłeś umowę o pracę z firmą spoza Unii Europejskiej. W takiej sytuacji zasady oskładkowania są nieco inne – w najgorszym wypadku może się okazać, że powinieneś rozliczać składki zarówno w Polsce, jak i w kraju siedziby Twojego pracodawcy.

W najlepszym – wyłącznie w kraju w którym faktycznie pracujesz (np. w Polsce). Zasady oskładkowania uzależnione są od tego, czy Polska podpisała z danym krajem umowę w zakresie ubezpieczeń społecznych. Każdorazowo trzeba więc weryfikować tę sytuację.

Ważne! Pamiętaj, że nieco inne zasady w zakresie opłacania składek będą także obowiązywać w sytuacji, w której zostałeś czasowo oddelegowany do pracy w innym kraju przez swojego polskiego pracodawcę.

---

Ten artykuł zawiera podstawowe informacje odnośnie zasad rozliczenia podatek i składek w przypadku umowy z zagranicznym pracodawcą. Pamiętaj, że każdorazowo należy zweryfikować umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania (lub oskładkowania) pomiędzy Polską, a krajem w którym siedzibę ma Twój pracodawca.

Masz dodatkowe pytania, jak rozliczyć dochody z zagranicy albo potrzebujesz indywidualnych konsultacji? Możesz zostawić komentarz lub przesłać do mnie maila.

---